Bearings

یاتاقان‌ها بر اساس عملکرد خود به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که به شرح زیر هستند: o یاتاقان‌های ساده: این مدل از یاتاقان‌ها عمر زیادی ندارند و به علت اصطکاک بالا دچار لقی می‌شوند. از این یاتاقان‌ها برای خودروهایی با سرعت پایین استفاده می‌شود. یاتاقان‌های ساده در سر محور و بوش‌ها استفاده می‌شوند. o یاتاقان غلتشی: در ساختار این نوع یاتاقان از ساچمه‌هایی به منظور کاهش سایش و اصطکاک و چرخش آسان تر استفاده می‌شود. اگر چه طول عمر این نوع یاتاقان بیشتر است اما به دما و ارتعاش حساسیت زیادی دارد. بلبرینگ و رولبرینگ دو نمونه از یاتاقان‌های غلتشی محسوب می‌شوند. o یاتاقان لغزشی: این نوع از یاتاقان به عنوان تکیه گاه برای قسمت‌های چرخنده در جهت‌های شعاعی و محوری استفاده می‌شود. به منظور کاهش اصطکاک در این مدل از سیال یا گاز برای تحمل بار استفاده می‌شود. واضح است که چون سایش در این نوع یاتاقان کمتر از نمونه‌های پیشین است و تنها در شروع و پایان کار مقدار کمی نسبت به سایر مدل‌ها دچار ساییدگی می‌شوند طول عمر بالایی خواهند داشت و نیاز به نگهداری نخواهند داشت.

انواع یاتاقان در خودرو

Various-types-of-bearing1

یاتاقان در موتور خودرو

موتورهای درون سوز از تعداد زیادی از قطعات کوچک و بزرگی تشکیل شده اند که وجود و سلامت آن‌ها در موتور خودرو امری ضروری و حیاتی می‌باشد. برای شناخت و درک بهتر کارایی یاتاقان بهتر است در ابتدا با قطعات مرتبط آن به صورت مختصر آشنا شوید. پیستون، یکی از مهمترین قطعات موتوری خودرو می‌باشد که ظاهری استوانه ای و توخالی دارد. این قطعه داخل سیلندر حرکت خطی انجام می‌دهد یعنی عمل رفت و برگشت را درون سیلندر انجام می‌دهد تا تراکم مخلوط سوخت وهوا صورت بگیرد و برای فرآیند احتراق آماده شود. در حقیقت این حرکت خطی عامل ایجاد نیروی موتور است. جهت به گردش درآوردن چرخ‌های خودرو، باید حرکت پیستون را به نیروی چرخشی یا دورانی تبدیل نمود. شاتون و میل لنگ که نیز جزو قطعات ضروری موتور هستند این عمل مهم را میسر می‌سازند. حال، قسمتی از شاتون که روی میل لنگ سوار شده دو تکه است و آن‌ها را کپه یاتاقان متحرک می‌نامند. در داخل کپه‌ها، پوسته‌هایی به صورت دو نیم استوانه قرار گرفته است که به آن یاتاقان گفته می‌شود. این یاتاقان‌ها روی لایه ای از روغن حرکت می‌کنند. اگر به هر دلیلی این لایه روغن از بین برود تماس فلز با فلز صورت می‌گیرد که نتیجه اش اصطکاک و تولید حرارت شدید است. تصویر زیر اتصال شاتون به میل لنگ را نشان می‌دهد.

عواقب یاتاقان زدن خودرو

یاتاقان زدن اگر به موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تر و خسارات سنگین‌تری شود. برخی از این عواقب شامل موارد زیر هستند: o قفل شدن موتور: اگر یاتاقان‌ها کاملاً از بین بروند، موتور دیگر قادر به چرخش نیست و ممکن است به طور کامل قفل شود. o آسیب به میل‌لنگ و پیستون‌ها: خرابی یاتاقان می‌تواند باعث آسیب دیدن میل‌لنگ، پیستون‌ها و حتی سیلندرها شود که تعمیر آن بسیار هزینه‌بر است. کاهش عمر موتور: یاتاقان زدن اگر به موقع تعمیر نشود، می‌تواند باعث فرسایش سریع‌تر سایر قطعات موتور شود و عمر مفید موتور را کاهش دهد. یاتاقان زدن یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که ممکن است برای موتور خودرو رخ دهد. این مشکل می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که هر کدام به نوعی به عملکرد نادرست سیستم روغن‌رسانی یا فشار بیش از حد بر موتور مربوط می‌شود. در ادامه به دلایل اصلی این مشکل می‌پردازیم: کمبود یا کیفیت پایین روغن موتور روغن موتور نقش بسیار حیاتی در روان‌کاری قطعات موتور دارد. یاتاقان‌ها برای جلوگیری از اصطکاک و سایش به لایه‌ای نازک از روغن نیاز دارند. اگر سطح روغن موتور پایین باشد یا از روغن بی‌کیفیت استفاده شود، این لایه نازک از بین می‌رود و قطعات فلزی مستقیماً با هم در تماس قرار می‌گیرند. این تماس فلز به فلز منجر به خرابی یاتاقان‌ها و یاتاقان زدن می‌شود. فشار زیاد بر موتور فشار بیش از حد بر موتور، به ویژه در مواقعی که راننده به مدت طولانی با دور موتور بالا رانندگی می‌کند، می‌تواند به یاتاقان‌ها آسیب برساند. این فشار زیاد باعث افزایش دمای موتور و کاهش کارایی روغن می‌شود. همچنین، در خودروهایی که به طور مداوم بار سنگین حمل می‌کنند یا رانندگی در شرایط سخت انجام می‌شود، احتمال یاتاقان زدن بیشتر است. خرابی پمپ روغن پمپ روغن وظیفه دارد روغن را به تمامی بخش‌های موتور، از جمله یاتاقان‌ها، برساند. اگر پمپ روغن خراب شود یا عملکرد آن دچار مشکل شود، روغن به مقدار کافی به یاتاقان‌ها نمی‌رسد. در نتیجه، یاتاقان‌ها بدون لایه محافظ روغن شروع به اصطکاک می‌کنند که این امر باعث خرابی سریع یاتاقان‌ها و در نهایت یاتاقان زدن می‌شود. نشانه‌های خرابی پمپ روغن: o روشن شدن چراغ هشدار روغن o کاهش ناگهانی فشار روغن o صداهای غیرعادی از موتور رانندگی نادرست و غیر معمول راندن موتور با سرعت‌های خیلی زیاد به طوری که دور موتور به محدوده قرمز نزدیک شود برای قطعات موتوری از جمله یاتاقان‌ها بسیار خطرناک است. گرم شدن بیش از حد موتور گرمای زیاد یکی از عوامل تخریبی برای یاتاقان‌ها است. وقتی موتور بیش از حد داغ می‌شود، روغن موتور خاصیت روان‌کاری خود را از دست می‌دهد و این موضوع باعث تماس مستقیم قطعات فلزی با هم می‌شود. اگر سیستم خنک‌کننده موتور به درستی کار نکند یا مایع خنک‌کننده کافی نباشد، دمای موتور افزایش می‌یابد و یاتاقان‌ها به سرعت خراب می‌شوند. نشتی روغن یکی دیگر از دلایل رایج یاتاقان زدن، نشتی روغن از قسمت‌های مختلف موتور است. وقتی نشتی در سیستم روغن‌رسانی وجود داشته باشد، سطح روغن به مرور کاهش می‌یابد و یاتاقان‌ها به اندازه کافی روان‌کاری نمی‌شوند. این موضوع باعث افزایش اصطکاک و در نهایت خرابی یاتاقان‌ها می‌شود. علائم نشتی روغن: o مشاهده لکه‌های روغن زیر خودرو o کاهش سریع سطح روغن موتور o بوی سوختگی روغن از کجا بفهمیم ماشین یاتاقان زده است؟ یکی از چالش‌های اصلی برای رانندگان این است که بتوانند تشخیص دهند آیا موتور خودرو دچار یاتاقان زدن شده است یا خیر. یاتاقان زدن نشانه‌ها و علائمی دارد که در صورت بروز، باید سریعاً نسبت به رفع مشکل اقدام کرد تا از آسیب‌های جدی‌تر به موتور جلوگیری شود نتیجه‌گیری یاتاقان زدن ماشین می‌تواند یکی از مشکلات جدی و پرهزینه برای موتور خودرو باشد. با شناخت به موقع علائم و انجام مراقبت‌های منظم، می‌توانید از بروز این مشکل جلوگیری کرده و سلامت موتور خود را حفظ کنید. هرچه سریع‌تر به علائم یاتاقان زدن توجه کنید و به مکانیک مراجعه کنید، هزینه‌های کمتری برای تعمیرات خواهید پرداخت و از آسیب‌های جدی‌تر به موتور جلوگیری خواهید کرد.